VECD NEDİR ?

Vecd,Vecit ya da Ekstaz, kimi sözlüklerde Vecd Ruhun Dünyevi Gerçeklikten Kendinden Geçme ve Coşkunluk Hali olarak tanımlanmakta olup, kişinin bilinci ve hafızası yerinde olmakla birlikte kendisine (dünyevi-fiziksel varlığına, duyumlara) ilişkin hiçbir algılamasının olmadığı ve kişinin tümüyle kendisi haricindeki bir nesne ya da varlıkla (hayal, ruh, vs.) ilgi kurduğu nadir şuur hallerinden biridir.Parapsikoloji’de Değişik Şuur Hallerinden biri olarak ele alınan vecd, spiritüalist sözlüklerde Ruh ile beden ilişkisinin belirli bir dereceye kadar gevşediği, dış dünya ile bağların kesildiği özel bir hal, bir degajman hali olarak tanımlanır.Vecd hali sırasında kişide bedensel hareketsizlikle birlikte, solunum ve dolaşımın yavaşlaması gözlemlenir. Mistikler, özellikle Sufiler, duyumsal uyaranlarla uyarılmamanın söz konusu olduğu vecd sırasında yaşadıklarını benliğin yok olması, şaşkınlık, sevinç, aşk, mutluluk gibi sözcüklerle ifade etmeye çalışmışlarsa da, yaşadıkları deneyimin sözlerle ifade edilemeyeceğini, ancak bizzat yaşanılarak anlaşılabileceğini bildirmişlerdir. Vecd halindeki kişilerin kimi zaman rüyet denilen vizyonlar gördükleri de belirtilir.

İlim amele, amel de kişiyi manevî zevk ve irfana taşır. Bir  elma ağacı yere dikilir, bu amelle sulanır, neticesi olarak meyve verir. İşte insan o meyveyi yerken aldığı lezzet, bu manevî hallere benzetilebilir.Vecd, kelime anlamıyla “bulmak” demek olup, kişinin yaptığı amelin neticesinde ruhunda manevî bir coşku bulmasıdır. Bir anlamda da hâlin galebesiyle kendinden geçme derecesine varmak şeklinde vuku bulan bir dalış ve heyecandır.

Vecdin başlangıcı “tevâcüd”, ortası mevâcid, sonu ise “vecd” ve “vucûd”dur. Tevâcüd; “ağlayamıyorsanız ağlamaya çalışın” kelamıyla işaret edilen, manevî haleti celbetme yoludur.

Vecd, bu manevî hallerin neticesinde bir nevi erimek o hallerin kemâlini yaşamaktır. Vucûd ise yok olmak anlamında, bu hallerin derûnunda meydana getirdiği hali kontrol altına almak, yani geldiğini bile hissetmemektir. Vecd’in çoğulu “mevâcid”dir. Vecde gelene de “vâcid” denir, Vecdin basit şekli “tevâcüd”, en mükemmel şekli ise “vucûd”dur. Derviş; Allah’ı temâşa etmek arzusuyla tutuşarak kendinden geçer. Onun bu hali “vecd”dir. Vecdin sonunda aradığını bulması ise “vucûd” tabiriyle ifade edilmektedir. Bunlarla yakından ilgili bulunan “tevâcüd” tabiri ise, insanın kendisini zorlayarak (zikir veya diğer hareketlerle) vecdi araması demektir. Tevâcüd; içten olmayıp dış vasıtalarla sağlandığı için bir çeşit gösteri mahiyetindedir. Bu yüzden kibir ve gurur verdiği (çünkü başkaları görmektedir) söylenerek pek hoş görülmez.Bu bağlamda kişi vecd halinde sayha atabilir, gayri ihtiyari bağırabilir. Bir nevi tazyikle boşalan suyun kovadaki sarsıntı etkisiyle kovanın titremesi ve ses çıkarması gibidir. Kalb; feyz-i İlâhi ile dolup taştığında bunun etkisi azaları etkisi altına alır ve kişi derin bir ruhanî hal neticesinde sayha atabilir, “Allah” diye bağırabilir. Fakat bu hali yaşamayan kişilerin göstermelik olarak vecd izhar etmesi doğru değildir. Bunlar amaç değil, araç hallerdir.

Pir Seyyid Abdulkâdir-i Geylânî (k.s) vaaz ederken bir kimse “Allah” diye bağırır. Geylânî Hz.leri (k.s) o kişiye dönerek buyurdu ki: “Bunu ne için söyledin. Neden bağırdın? Yarın kıyamet günü bu yaptığının hesabını vereceksin!” (Fethu’r-Rabbânî-Geylâni Hz.lerinin vaazları)

Yani Gavsu’l-Azam (k.s) Hz.leri o kişinin bunu manevî bir halle yapmadığına vakıf olmuş ve onu gösterişten men etmiştir.

" Zikrullah anında çok şiddetli sallanmak, kişideki unsurların sıkışmasına sebep olur ve gayri ihtiyari titremeler olursa da buna itibar edilmez. Zikir; tam bir huzur ve huşu ile hazin hazin, ağır ağır, kalbe sindire sindire, buğday başaklarının rüzgârda hafif hafif sallanışı, ağaç yapraklarının ahenkle salınışı gibi yapılır. Darbeli olarak şiddet göstermek, aşırı derecede öne arkaya sallanmak kişide manevî huzuru bozar. Âhenk de sağlanamaz. " 
- Hacı Mustafa Hayri Öğüt (k.s) Hz.leri